Aπαντά η διευθύντρια της Δημόσιας Τράπεζας Βλαστοκυττάρων Αικατερίνη Σταυροπούλου-Γκιόκα
Η Ελληνική Τράπεζα Ομφαλιοπλακουντιακού Αίματος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών λειτουργεί από το 2004. Από τις μονάδες αιμοποιητικών κυττάρων που δεχόμαστε, διαλέγουμε αυτές που πληρούν τις προϋποθέσεις και τις φυλάσσουμε στις μονάδες συντήρησης. Από εκεί και έπειτα δίνουμε τα στοιχεία στην Παγκόσμια Δεξαμενή Βλαστοκυττάρων και είναι στη διάθεση οποιουδήποτε ασθενούς σε όλο τον κόσμο. Γενικά οι δημόσιες τράπεζες λειτουργούν για το δημόσιο καλό και για την αλλογενή μεταμόσχευση, σε αντίθεση με τις Ιδιωτικές Τράπεζες Βλαστοκυττάρων, που έχουν σκοπό την αυτόλογη χρήση βλαστοκυττάρων.
Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσει κανείς, για να πάρει βλαστοκύτταρα από τη Δημόσια Τράπεζα σε περίπτωση που τα χρειαστεί για μεταμόσχευση;Η διαδικασία είναι καθορισμένη από ευρωπαϊκές νομοθεσίες. Ένας ασθενής, που χρειάζεται μεταμόσχευση, απευθύνεται στο γιατρό του, ο οποίος στρέφεται με τη σειρά του στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Εκεί θα επιλέξουν το κατάλληλο μόσχευμα από την Παγκόσμια Δεξαμενή. Φυσικά για έναν Έλληνα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να πάρει μόσχευμα από εμάς. Αυτή τη στιγμή έχουμε δώσει 7 μονάδες στο νοσοκομείο «Παίδων» και μάλιστα σε αδερφάκια που έπασχαν από μεσογειακή αναιμία.
Πώς μπορούν οι γονείς να δώσουν στην Τράπεζα τον ομφάλιο λώρο του παιδιού τους;Η διαδικασία είναι βεβαίως δωρεάν. Εδώ και περίπου οκτώ μήνες υπάρχει η δυνατότητα οι Τράπεζες να κάνουν συμβόλαια απευθείας με τους ενδιαφερόμενους γονείς. Παλαιότερα δεν επιτρεπόταν αυτό, παρά μόνο συμβόλαια με τα μαιευτήρια. Έτσι περιοριζόμασταν σε ελάχιστες κρατικές νοσοκομειακές μονάδες με αποτέλεσμα να μαζεύουμε ελάχιστο υλικό, αφού περίπου το 65% των μονάδων δεν πληροί τις προϋποθέσεις. Σήμερα έχουμε συλλέξει 1.500 μονάδες έτοιμες για χρήση.
Τα βλαστοκύτταρα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ίδιο το δότη σε περίπτωση που τα χρειαστεί στο μέλλον;
Τα βλαστοκύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την οικογένειά του μόνον εφόσον υπάρχει κάποιος άρρωστος συγγενής εκτός του δότη και αυτό πρέπει βέβαια να διαπιστωθεί με χαρτί γιατρού. Το ίδιο το παιδί- δότης δεν έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τη μονάδα, διότι δε γίνεται ποτέ αυτόλογη μεταμόσχευση σε νοσήματα του αιμοποιητικού συστήματος.
Υπάρχει περίπτωση στο μέλλον να διευρυνθεί η θεραπευτική χρήση των βλαστοκυττάρων και να αξιοποιηθούν και για άλλες παθήσεις;
Δεν υπάρχουν αποδείξεις, ούτε καν ενδείξεις για κάτι τέτοιο! Τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα του ομφάλιου λώρου δεν έχουν την ανάλογη πλαστικότητα, για να διαφοροποιηθούν μελλοντικά σε ιστούς. Για το λόγο αυτό η αποθήκευσή τους δεν έχει αξία για τον ίδιο το δότη…
Ποια η άποψή σας για τις Ιδιωτικές Τράπεζες Βλαστοκυττάρων;Δεν ήθελα να εκφέρω κάποια συγκεκριμένη άποψη, πέρα του ότι θα πρέπει η ποιότητα να είναι υψηλή. Αυτή η ποιότητα καθορίζεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία που έχει γίνει και νομοθεσία του ελληνικού κράτους. Τώρα έχουν οριστεί από το υπουργείο Υγείας οι όροι και οι προϋποθέσεις με βάση τις οποίες θα γίνονται οι έλεγχοι των τραπεζών.
Aπαντά ο δρ. Γ. Καραβάνας, μοριακός βιολόγος-γενετιστής κι εκπρόσωπος Τύπου της «Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών Ομφαλικού Αίματος (ΕΕΤΟΑ)»
Τι υπηρεσίες προσφέρουν οι ιδιωτικές οικογενειακές τράπεζες βλαστοκυττάρων και σε τι διαφέρουν από τη δημόσια τράπεζα;Οι ιδιωτικές/οικογενειακές τράπεζες προσφέρουν, σε συγκεκριμένες οικογένειες έναντι αμοιβής, ότι προσφέρει η δημόσια τράπεζα στο κοινωνικό σύνολο γενικά. Έτσι, σε αντίθεση με τη δημόσια τράπεζα:
1)Στις οικογενειακές τράπεζες το κάθε δείγμα ανήκει σε συγκεκριμένη οικογένεια και δεν διατίθεται προς δημόσια χρήση.
2)Η οικογένεια ενημερώνεται με επίσημο πιστοποιητικό για την επιτυχή επεξεργασία του δείγματός της, αποκλείοντας κάθε δυνατότητα χρήσης των δειγμάτων που δεν φυλάσσονται, για ερευνητικούς σκοπούς.
3)Σε περίπτωση που κάποιο ιστοσυμβατό μέλος της οικογένειας ή και το ίδιο το παιδί, από το οποίο προέρχονται τα κύτταρα, νοσήσει, οι πιθανότητες ίασης είναι μεγαλύτερες από αυτές που το άτομο θα είχε ακόμη κι αν τελικά βρισκόταν κάποιο ιστοσυμβατό δημόσιο μόσχευμα. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, 1 στα 3 παιδιά που χρειάζονται μεταμόσχευση πεθαίνουν, πριν βρεθεί κατάλληλο μόσχευμα.
Οι οικογενειακές τράπεζες βλαστοκυττάρων λειτουργούν ουσιαστικά ως τραπεζικές θυρίδες, στις οποίες αποθηκεύονται και συντηρούνται δείγματα, των οποίων η κυριότητα παραμένει στα χέρια της κάθε οικογένειας.
Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς, για να δώσουν σε κάποια ιδιωτική/ οικογενειακή τράπεζα τα βλαστοκύτταρα του παιδιού τους;Με ένα τηλεφώνημα οι γονείς μπορούν να παραλάβουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη λήψη του ομφαλικού αίματος, τον οποίο και θα παραδώσουν στο μαιευτήρα τους την ώρα του τοκετού. Κατόπιν, η τράπεζα φροντίζει για τη μεταφορά του δείγματος στο εργαστήριό της, από οποιοδήποτε μαιευτήριο της Ελλάδας κι αν προέρχεται.
Τα βλαστοκύτταρα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ίδιο το δότη σε περίπτωση που τα χρειαστεί στο μέλλον;Τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα, τα οποία συλλέγονται είτε από το ομφαλικό αίμα είτε από τη γέλη του ομφάλιου λώρου είναι κύτταρα που δεν υπόκεινται σε περιορισμό ιστοσυμβατότητας και ιατρικά μπορούν ελεύθερα να χρησιμοποιηθούν, είτε στο άτομο απ’ το οποίο προέρχονται είτε και σε άλλα άτομα. Εντούτοις, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, αν μια οικογένεια κρατήσει μόνο τα βλαστοκύτταρα της γέλης (και δωρίσει, για παράδειγμα, το ομφαλικό αίμα), δεν θα έχει καλυμμένα τα μέλη της, σε περίπτωση αιματολογικού νοσήματος, αφού τα κύτταρα αυτά είναι διαφορετικά από τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα, που βρίσκονται στο ομφαλικό αίμα!
Υπάρχει περίπτωση στο μέλλον να διευρυνθεί η θεραπευτική χρήση των βλαστοκυττάρων και να αξιοποιηθούν και για άλλες παθήσεις;
Το ερώτημά σας έχει θετική απάντηση και μάλιστα ήδη στο παρόν -όχι μόνο στο μέλλον! Μια απλή αναζήτηση στην επίσημη ιστοσελίδα για τις κλινικές δοκιμές που διεξάγονται υπό την αιγίδα του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας (NIH) των ΗΠΑ, (http://clinicaltrials.gov) με λέξεις-κλειδί «ομφαλικό αίμα» παρήγαγε 363 αποτελέσματα, αναδεικνύοντας το τεράστιο δυναμικό των ομφαλικών μοσχευμάτων. Ανάμεσα στα αποτελέσματα που προέκυψαν από την αναζήτηση βρίσκει κανείς δοκιμαστικές θεραπείες για αιματολογικές, μεταβολικές, νευρολογικές, ορθοπεδικές, ανοσολογικές, καρδιολογικές και άλλες ασθένειες.
Ποια η άποψή σας για τη δημόσια τράπεζα βλαστοκυττάρων;
Κάθε αναπτυγμένη δυτική χώρα χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη και τη συνεργασία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Η επιλογή του ενός ή του άλλου τρόπου φύλαξης, τελικά, αφορά στην προσωπική κοσμοθεωρία, ιδεολογία και βεβαίως οικονομική δυνατότητα της κάθε οικογένειας. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: ότι οι ιδιωτικές τράπεζες, ακόμη και μέσα από τα επίσημα έγγραφά τους, προτείνουν πάντοτε τη δημόσια δωρεά, στα ζευγάρια που δεν έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε ιδιωτική φύλαξη.
Πηγή:Apogevmatini.gr
